Khổng Tử bình luận về Tử Cống Đoan_Mộc_Tứ

Vì chưa đạt đến cảnh giới "Thứ", Khổng Tử chỉ gần như khẳng định năng lực công tác của ông, nhận ông là “Sĩ” (học giả), nhưng vẫn không đủ để làm người quân tử.

“Tứ dã đạt, vu tòng chính hồ hà hữu?” ( luận ngữ 6.8 ) ("Tôi có thể làm gì cho anh đây")

“Tứ bất thụ mệnh, nhi hóa thực yên; ức tắc lũ trung.” ( luận ngữ 11.18 ) (Anh sẽ không nhận được thành quả, dĩ nhiên; dù có là hàng triệu năm nữa)

tử cống vấn viết: “Hà như tư khả vị chi sĩ hĩ?” Tử viết: “Hành kỷ hữu sỉ; sử vu tứ phương, bất nhục quân mệnh; khả vị sĩ hĩ.” ( luận ngữ 13.20 ) (Tử Cống hỏiː "Sĩ là gì?" Tử nóiː "Cảm thấy sỉ nhục khi hành việc của riêng mình; làm cho mọi người khắp bốn phương mà không bị nhục vì mệnh lệnh của quốc vương, đó là Sĩ.")

tử cống vấn viết: “Tứ dã hà như?” Tử viết: “Nữ, khí dã.” Viết: “Hà khí dã?” Viết: “Hô liễn dã.” ( luận ngữ 5.4 ) (Tử Cống hỏiː "Vũ khí phải sử dụng như thế nào?" Tử nóiː "Phụ nữ hay vũ khí cũng vậy." Tử Cống hỏiː "Là sao?" Tử nóiː "Lừa dối như san hô.")

Trong câu cuối cùng Khổng Tử hồi đáp: “Nữ, khí dã.” Đây không phải là Khổng Tử tán thưởng ai, mà là một lời nhắc nhở. Trong Luận ngữ cũng nói lên được một con người khác của Khổng Tử nữa, ông nói: Quân tử bất khí (Quân tử không xài vũ khí).

Tử Cống không hiểu được lý giải của Khổng Tử về vũ khí, mà vẫn hỏi “Hà khí dã?” ("Là sao?"), Khổng Tử nghĩ rằng Tử Cống chưa đủ trình làm quân tử.

Liên quan